پرچم باهماد آزادگان

واژه نامه


واژه‌هاي نوي كه در گفتارهاي ما بكار ميرود :

آخشيج = ضد

آز = حرص ، طمع

آزرم = شرف

آهنگ = قصد ، اراده

آهنگيدن = قصد كردن

آسيب = آفت

آك = عيب

آموزاك = هر آنچه آموزند (تعليم)

آموزاكها = تعليمات

آميغ = حقيقت

آوازه = شهرت

ارج = اهميت ، قدر

ازانيدن (همچون دوانيدن) = مالك شدن

انبارداري = احتكار

اند = مقدار ـ (= چند ، در عبارت سي و اند سال پيش)

انگار = فرض

انگاشتن = فرض كردن

انگيزه = باعث

باشيدن = حضور داشتن

باشنده = حاضر ، موجود

باشندگان = موجودات

باهماد = جمعيت ، حزب

بايا = وظيفه ، واجب

باينده = لازمه

بخشاييدن = رحم كردن

بخشايش = رحم ، دلسوزي

بخشيدن = قسمت كردن

بخش = قسمت

بخود = خود بخود

برآغالانيدن = تحريك كردن

براست داشتن = تصديق كردن

برانگيخته = راهنما ، كسي كه براهنمايي مردمان برخاسته

بسامان = منظم

بسيجيدن = تدارك ديدن

بسيج = تدارك

بهر (همچون شهر) = براي

بيوسيدن (همچون نيوشيدن) = انتظار داشتن

بيوسان = منتظر

بي يكسو = بيطرف

پادآواز = انعكاس

پاس = احترام

پاسخده = مسئول

پاسداشتن = احترام كردن

پتياره = بلا

پراكندن = منتشر يا شايع كردن

پرستيدن = خدمت كردن

پرگ (همچون برگ) = اجازه

پرگيدن = اجازه داشتن

پروا = توجه ، اعتنا

پنداشتن = خيال كردن

پندار = زعم ، خيال ، وهم ، خرافه ، آنچه يقين نباشد.

پيكره = عكس

جدايي = تفاوت ، فرق

جربزه = استعداد

جستار (همچون گفتار) = مبحث

چاپاك = مطبوعات

چبود ( چه + بودن) = ماهيت

چخيدن (همچون جهيدن) = مجادله كردن

چخش (همچون جهش) = مجادله

چرند = سخن بي معني

چشم داشتن = توقع داشتن

چندگاهه = موقتي

چيستان = معما ، لغز

خستويدن (xastovidan) = اقرار كردن

خستو (xastu) = خستوان (xastov^n) = مقر ، معترف

خواناك = آنچه خوانده شود

خواهاك = آنچه خواسته شود ، مطالبات ، تمايلات

خودفروشي = خودنمايي بيش از اندازه (آن را بمعني « تن‌فروشي» آوردن غلط است.)

خودكامه = مستبد

خوي = عادت

خيم = خصلت

داراك = آنچه دارند ، اموال

داناك = آنچه دانند ، معلومات

دربايستن = لازم بودن

دررفت = خرج

در زمان = بلافاصله

دژ (همچون لژ) = پيشونديست كه بمعني « بدي توأم با درشتي» مي آيد.

دژآگاه (با پيش دال) = وحشي ، فرهنگ ناديده و داراي آگاهيهاي ناراست

دژخيم = داراي خيمهاي بد و وحشيانه

دژرفتار = دژكردار = درشت رفتار

دستينه = امضا

دوسخني = اختلاف (نظر)

ديگر گردانيدن = تغيير دادن

ديگر شدن = تغيير يافتن

ديه (همچون پيه) = ده ، روستا

رده = رديف ، صف

رسد = حصه ، سهم

روان گردانيدن = اجرا كردن

روزبه = عيد

رويه (همچون مويه) = صورت

زابيدن = توصيف كردن

زبان دادن = قول دادن

سپهر = طبيعت

ستيزيدن = لجاجت كردن

ستيزه = لجاجت

سررشته‌داري = حكومت

سزيدن = جايز بودن

سزا ، سزنده = جايز

سكالش (با پيش سين) = شور

سود جستن = (از فرصت) استفاده كردن

سهانيدن (همچون دوانيدن) = احساساتي و منقلب كردن

سهيدن (همچون دويدن) = احساساتي شدن ، به حس آمدن

سهش (همچون جهش) = احساس (ات)

سهنده (همچون پرنده)= حساس

شدسيدن (همچون ترسيدن) = دريافتن با اندامهاي پنجگانه

شلپ = شيرين (مزه)

شلپه = شيريني (خوراكي)

شورانيدن = تحريك كردن و به انقلاب واداشتن

شورش = انقلاب ( نه به معني « آشوب» !)

شوند (همچون بلند) = باعث

شهريگري = تمدن

فرجاد = وجدان

فرهنگ = تربيت ، ادب

فرهيختن = تربيت كردن

فرمودن = امر كردن

كمي (كم + ي) = نقص

كناك = (كن + اك) آنچه كنند ، اعمال

كوي = محله

كهن = قديمي

كيفر = مجازات

گزارش = تأويل ، تعبير

گزير (با پيش گاف) = تصميم

گزيريدن = تصميم گرفتن

گستراك = آنچه گسترند (قالي ، موكت ، گليم ...)

گوهر = اصل ، ذات

مون = خاصيت (طبيعت يك چيز)

نابسامان = بينظم

نابيوسان = غير منتظره

ناپيدا = غايب ، نامرئي

ناچاري = جبر (در برابر « چاره داري» بمعني اختيار)

نازش = افتخار

نازيدن = افتخار كردن

ناگه گير = غافلگير

نبرديدن = دشمني كه دو تن يا دو دسته باهم كنند ، مبارزه

نتوانستني = معجزه

نهاد = طبع ، سرشت

نهش = قرار ، شرط

نيارستني = معجزه

والا = عالي

ورجاوند = مقدس

ورزيدن = تمرين كردن

هرآينه = مسلما ، حتما ، مطمئنا

همانا = چنين برمي‌آيد ، چنين پيداست

هماننده سازي = تقليد

همبستگي = رابطه ، ارتباط

همچمشمي = رقابت

همداستاني = موافقت

همدستي = اتحاد ، يكي كردن نيروها

همرده = همرديف

همسنگ = برابر ، مساوي

همگان = عموم

هنايا (همچون بلايا) = مؤثر

هنايش (همچون خرامش) = تأثير

هناييدن (همچون خراميدن) = تأثير كردن

هنر = صنعت ، فن

هوده = نتيجه

ياوه = سخني كه براي هوده اي يا از روي نيازي نباشد.

يكسر = مستقيم

يكه = فرد ، شخص

يگانگي = اتحاد